สารอนุมูลอิสระ คือ รูปแบบหนึ่งของออกซเจนซ ิ งไม่เหมือนกับออกซ ึ่ เจนที่เราหายใจเข ้าไป มีโครงสร ้างไม่เสถียร ว่องไว ิ ทําให ้สามารถสร ้างพันธะกับสารอื่นได้อย่างรวดเร็ว ซงเป็นสาเหตุให ้สารเหล่านั้นเกิดการเส ึ่ อมสภาพ เรียกว่า ?ออกซ ื่ เดช ิ น? ั่ เมื่อเกิดออกซเดช ิ นในร่างกายบ่อยๆและมาก ั่ ขึ้นก่อให ้เกิดการเสอมถอยของร่างกาย ทั้งการเกิดริ้วรอยแห่งความชราก่อนวัย ื่ อันควรและโรคภัยไข ้เจ็บต่างๆมากมาย เชน โรคมะเร็ง โรคเบาหวาน โรคหัวใจ ฯลฯ ่ สารอนุมูลอิสระมาจากไหน? ในปัจจุบันวิธีการดํารงชวิตที่เปลี่ยนแปลงไป ทําให ้ร่างกายถูกทําร ้ายด้วยสารอนุมูลอิสระที่เ ี กิดขึ้นอย่างรวดเร็วและเป็น จํานวนมาก สาเหตุจากความเครียด แสงอัลตราไวโอเลต มลภาวะรวมทั้งควันพิษจากท่อไอเสยรถยนต์และจากขบวนการเผา ี ผลาญอาหารเพื่อเปลี่ยนเป็นพลังงานให ้แก่ร่างกาย โดยธรรมชาติร่างกายของเราจะผลิตสารต้านอนุมูลอิสระแต่จะผลิต น้อยลงเมื่อมีอายุมากขึ้น ซงไม่เพียงพอที่จะกําจัดอนุมูลอิสระที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว ก่อให ้เกิดความเส ึ่ อมถอยของเซลล์ ื่ ต่างๆในร่างกาย จะเสอมมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับการดูแลสุขภาพและสภาพร่างกายของแต่ละคน เช ื่ นคนที่เครียดกับการ ่ ทํางาน ไม่ดูแลตัวเองจะดูแก่เร็ว หรือบางคนยังคล่องแคล่ว ว่องไวแม ้จะมีอายุมากแล้วก็ตาม แต่ร่างกายก็ใชอนุมูลอิสระใน ้ การต่อสูกับเช ้ อแบคทีเรีย เช ื้ อไวรัส ที่เข ้าโจมตีร่างกาย แต่ถ ้ามีมากเกินไปก็จะกลับมาทําร ้ายร่างกายเส ื้ ยเอง อนุมูลอิสระจึง ี เปรียบเสมือนดาบ 2 คมที่เกิดขึ้นในร่างกาย ดังนั้นการป้องกันอนุมูลอิสระจะเกิดประโยชน์กับทุกคนเป็นการป้องกันและชะลอก่อนการเกิดโรคต่างๆ คงจะดีถ ้าอายุยืนโดย ไม่มีโรคภัยไข ้เจ็บและ ร่างกายทํางานได้เต็มศั กยภาพสูงสุดไม่ว่าจะอยู่ในชวงอายุใดก็ตาม ่ โดยธรรมชาติร่างกายของเราจะผลิตสารต้านอนุมูลอิสระและจะผลิตน้อยลงเมื่อมีอายุมากขึ้น ซงไม่เพียงพอที่จํากําจัด ึ่ อนุมูลอิสระที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว ดังนั้นเราควรได้รับสารต้านอนุมูลอิสระ( Antioxidant) จากอาหารที่รับประทานเข ้าไป เชน การเลือกทานปลา ส ่ ตว์ที่มี ั เปลือกแข็ง ผัก ผลไม ้ หรือผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่มีขายอยู่ตามท้องตลาด ที่มีสารต้านอนุมูลอิสระ เชน สารสกัดจากเมล็ด ่ องุ่น สารสกัดจากชาเขียว เบตาแคโรทีน โคเอ็นไซม์ คิวเท็น วิตามิน E วิตามิน C สารต้านอนุมูลอิสระคือสงสิ่ ํ าคัญ สามารถป้องกันและชะลอการเกิดโรคภัยไข ้เจ็บต่างๆ รวมถึงการเกิดริ้วรอยที่ทําให ้ดูแก่ชรา ก่อนวัยอันควร เราควรให ้ความสํ าคัญกับสารอาหารมากขึ้น โดยเฉพาะสารอาหารที่มีประโยชน์ต่อการทํางานของสวนต่างๆในร่างกายและมี ่ คุณสมบัติเป็นสารต้านอนุมูลอิสระที่มีประสทธิภาพสูง ทั้งยังช ิ วยให ้สุขภาพดี ดูดีทั้งจากภายนอกและภายในอีกด้วย ่ เทคโนโลยีและความก ้าวหน้าในโลกยุคใหม่ชวยให ้มนุษย์เรามีช ่ วิตความเป็นอยู่ที่สะดวกสบายขึ้น แต่เคยสงส ี ยไั หมว่าทําไม อัตราการเจ็บป่ วยและการเสยชี วิตของมนุษย์ในปัจจุบัน กลับไม่ลดลง ี สถิติการตายของมนุษย์ด้วยโรคหัวใจ โรคมะเร็ง โรคความดันโลหิตสูง และอีกหลาย ๆโรคยังครองอันดับต้น ๆ ของสาเหตุที่ ทําให ้มนุษย์เสยชี วิตทั้ง ๆ ที่โรคเหล่านี้ไม่ได้เกิดจากเช ี อโรค ที่เป็นเช ื้ นนี้ ่ เพราะสมดุลของชวิตนั้นถูกทําลายไป ี อะไรเป็ นสาเหตุให้สมดุลของมนุษย์ถูกทําลายไป ท่ามกลางการใชช้ วิตในโลกยุคใหม่ที่เต็มไปด้วยส ี งอํานวยความสะดวกต่าง ๆ แต่มนุษย์กลับต้องเผช ิ่ ญกับปัญหาสุขภาพ ิ มากขึ้น ด้วยการที่ต้องทํางานแข่งกับเวลา อยู่ท่ามกลางสงคมที่เต็มไปด้วยการ ั แข่งขันและมลภาวะที่เป็นพิษรอบด้าน มนุษย์ทํางาน หลาย ๆ ท่านใชช้ วิตแบบเร่งรีบอาศ ี ั ยอาหารสํ าเร็จรูปที่ล้วนผ่านการใชสารเคมีและส ้ สี นรูปลักษณ์ภายนอกเป็น ั ตัวดึงดูด การต้องรีบตื่นแต่เชาเพื่อเลี่ยงการจราจรที่คับคั่งและกลับถึงบ้านในเวลามืดคํ่า ส ้ งเหล่านี้เป็นปัจจัยใ ิ่ ห ้เกิด ความเครียด วิตกกังวล พักผ่อนน้อย สงผลให ้ระบบการทํางานของร่างกายแปรปรวน ซ ่ งนําไปสู ึ่ การเจ็บป่ วย ท้ายสุดก็มา ่ รักษากันที่ปลายเหตุโดยการกินยาซงยาบางประเภทแฝงด้วยคุณ และโทษอันอาจก่อให ้เกิดผลข ้างเคียงโดยไม่รู ้ตัว ึ่ แท้จริงแล้ว ร่างกายมนุษย์เป็นสงมหัศจรรย์ ิ่ ที่ธรรมชาติได้สร ้างให ้มีระบบดูแลตัวเองโดยอัตโนมัติเพื่อสร ้างสมดุลให ้เกิดขึ้น เมื่อใดที่มีความผิดปกติกับเซลล์หรืออวัยวะใดอวัยวะหนึ่ง ถ ้าการแก ้ไขอยู่ในระดับที่จะปรับสมดุลได้เอง อาการของโรคก็จะ ไม่เกิดขึ้นแต่หากว่ามีการเสอมสภาพสูงเกินกว่าที่ร่างกายจะปรับได้ ื่ อาการของโรคก็จะปรากฏขึ้นทําให ้เราไม่สบายเจ็บป่ วย ขึ้น ซงตัวอย่างที่เห็นได้ช ึ่ ดคือการเกิดอนุมูลอิสสระ ( ั Free Radicals) ในร่างกายซงสึ่ งผลให ้เซลล์เส ่ อม ซ ื่ งปฏิกิริยาที่ทําให ้ ึ่ เกิดการเสอมของเซลล์เรียกว่า ออกซ ื่ เดช ิ น ( ั่ Oxidation) อนุมูลอิสสระ (Free Radicals) เป็นปัจจัยหนึ่งที่นําไปสูการเกิดโรคต่าง ๆ เช ่ น โรคหัวใจ โรคมะเร็ง โรคความดันโลหิตสูง ่ โรคเบาหวาน ความเสอมของเซลล์ต่าง ๆ ในร่างกาย ฯลฯ ทั้งนี้ร่างกายสามารถรับอนุมูลอิสสระได้จากหลายทางเช ื่ น จาก ่ มลพิษในอากาศ ฝุ่ นละออง ควันบุหรี่ ไอเสยรถยนต์ โรงงานอุตสาหกรรม รัง ี สอุลตร ้าไวโอเลตในแสงแดด ตลอดจนการ ี รับประทานอาหารที่ไหม ้เกรียม อาหารสํ าเร็จรูปที่มีสารกันบูด อาหารทอดในนํ้ามันที่ใชซ้ ํ้ า ยาบางชนิด นอกจากนี้ยังรวมถึง ความเครียดจากการทํางานและการดําเนินชวิตในประจําวันอีกด้วย ส ี งเหล่านี้กระตุ้นให ้เกิดสารอนุมูลอิสสระและปฏิกิริยาออ ิ่ ก ซเดช ิ นซั่ งสึ่ งผลกระทบโดยตรงต่อสุขภาพ ่ Reference: 1. Nishida Y.et.al, Quenching Acitivities of Common Hydrophillic and Lipophillic Antioxidants against Singlet Oxygen Using Chemiluminescence Detection System. Carotenoid Science 11: 16-20 (2007) 2. Miki, W., Biological functions and activities of animal carotenoids. Pure and Appl.Chem 1991 ; 63:141-6 3. Shimizu, N., et al., Carotenoids as singlet oxygen quenchers in marine organisms. Fisheries Sci. 1996; 62: 134-7 4. Fuji Chemical Industry Co., Ltd., Outsourced test by Collaborative Labs, Setauket, NY 2001 5. Yamashita,(2006) The Effects of Dietary Supplement Containing Astaxanthin on Skin Condition. Carotenoid Science 10:91-95 6. Nagaki et al., (2006) .The supplementation effect of astaxanthin on accommodation and asthenopia.J.Clin. Therap.Med.,22(1):41-54. 7. Sawaki,K.et al.(2002) Sports performance benefits from taking natural astaxanthin characterized by visual activity and muscle fatigue improvements in humans.Journal of Clinical Therapeutics & Medicine 18(9):73-88. 8. Kupcinskas et al., Efficacy of the antioxidant astaxanthin in the treatment of functional dyspepsia in patients with or without Helicobacter pylori gastritis: a propective, randomized ,double blind, and placebo controlled study .Eur.J.Gastroent and Hepat.,(In Press). 9. Hiroshige Itakura, Astaxanthin Defends and Subdues Active Oxygen, Heart publishing co.,ltd, 21.